Chớ nên động dụng tâm tư, muôn kiếp ngàn đời luân hồi trong tam giới là vì các ông có tâm tu cầu. Vì cớ sao? Tâm sanh thì các thứ pháp sanh. Nếu một niệm chẳng sanh thì hằng thoát khỏi sanh tử, không còn bị sanh tử trói buộc, ưng đi thì đi, ưng ngồi thì ngồi, tự do tự tại, lại còn có việc gì để làm? Các ông chớ nên cuồng vọng. Ta khuyên các ông thôi đi, dừng đi. Các ông vừa khởi một niệm đó là quyến thuộc của ác ma rồi, cũng chính là kẻ phàm phu tục tử phá giới.

Nhân giả, từ nhóm này đến nhóm khác kéo nhau đi hành cước, nói “ta hiểu thiền hiểu đạo. Vỗ hông vỗ ngực, đến đâu cũng khoe khoang, nhưng đến đây phải mửa hết mới được vô sự.Các ông chỉ cần bên ngoài không chấp thanh sắc, bên trong không có bất cứ tri thức kiến giải gì. Bản thể không phân thánh phàm, lại còn học cái gì? Giả sử học được trăm ngàn diệu nghĩa cũng chỉ là con quỉ ăn ung mủ, tất cả đều là tinh hồn quỉ mị.

Các ông chớ nên mến thánh, thánh là tên suông. Ở trong ba cõi mười phương, nếu có một hạt bụi một pháp để cho các ông cầu được, cho các ông chấp trước, sanh tri giải, giữ gìn để làm vật quý trọng, đều rơi vào thiên ma ngoại đạo. Giả sử có người học được cũng là bọn tinh mị dã hồ nương tựa cỏ cây. Ở đây ta không có một pháp cho các ông sanh phải là thiện tri thức, không biết gì cả, chỉ biết đi tri giải, chính ta cũng không hiểu thiền, cũng không Tổ, đều hoằng tiêu, đi tiểu, ăn cơm mặc áo, lại có việc gì?

Các ông thật có phước gặp Đức Sơn ra đời cởi trói buộc cho các ông thoát khỏi lồng giam, gỡ dây khỏi lưng ngựa được làm người tốt, khiến cho ba cõi sáu đường thâu nhiếp các ông chẳng được, lại không có pháp môn nào khác, nó là cái rỗng không thênh thang không có gì làm chướng ngại, tự do tự tại. Cảnh giới ấy không phải các ông đầy đủ trang nghiêm mà được. Không luận là Phật hay Tổ, đều hoằng truyền pháp này mà được xa lìa ba cõi.

Một đại tạng kinh chỉ là đạo lý hoàn chỉnh.Ngày nay các ông chớ tìm cầu bên ngoài, thậm chí Đạt-ma mắt xanh nước Hồ đến đây cũng dạy các ông vô sự và dạy các ông chớ nên tạo tác, mặc áo ăn cơm, đi tiêu đi tiểu cũng không có sanh tử để sợ, cũng không có Niết-bàn để được, không có Bồ-đề để chứng, chỉ là bình thường làm người vô sự.Các ông chớ nên chấp vào các niệm: thanh sắc, ngôn ngữ, phàm thánh, thủ xả, phan duyên, nhiễm tịnh, tối sáng, có không.Nếu được như thế mới là người vô sự. Phật cũng chẳng bằng các ông, Tổ cũng không bằng.

Nhân giả, các ông chớ chạy mòn gót chân, không có Thiền đạo nào khác để học, nếu học được cũng là kiến giải ngoại đạo nói năng lải nhải thôi. Cũng không có thần thông biến hóa để được. Các ông nói thần thông biến hóa là thánh, chư thiên, long thần, ngoại đạo, Tu-la cũng có thần thông, như vậy là Phật sao? Ở trên núi một mình, ngày ăn một bữa, ngồi mãi chẳng nằm, sáu thời lễ tụng mà còn lo việc sanh tử của mình. Lão Hồ nói: “Các hành vô thường, là pháp sanh diệt”. Nếu nói nhập định lắng thần bặt hết suy nghĩ để được giải thoát thì các ngoại đạo như Ni-kiền-tử cũng có thể nhập đại định tám muôn kiếp, như vậy họ là Phật sao? Phải biết rằng đó là tà kiến tinh mị.

Nhân giả, thời giờ quý báu, chớ để tháng ngày trôi qua. Lão tăng chỉ mong các ông hộ trì Phật pháp, gánh vác trọng trách Phật pháp mà lưu truyền. Nếu các ông thấy ta nói đúng thì tin nhận, nếu không tin nhận thì mỗi người đều cầm cái bát phân trong tay. Lão tăng cũng chẳng cần các ông. Các nơi có rất nhiều thiền sư nói thiền nói đạo, các ông hãy mau đến học, ghi chép. Ở đây ta không có một pháp cho các ông.

Nhân giả, học hiểu nhiều để tăng thêm tri thức kiến giải, lão tăng không làm như thế, vì lão tăng không chấp nhận vào địa ngục Bạt Thiệt. Nếu có một trần một pháp để dạy các ông, nói rằng có Phật có pháp, có tam giới để ra, đều là dã hồ tinh mị.Các nhân giả muốn biết chăng? Chỉ là cái rỗng không, không có một hạt bụi để được, nơi nào cũng thanh tịnh, ánh sáng hiện khắp trong ngoài, tự do tự tại, không chỗ để nương tựa thì còn có việc gì? Lão tăng từ sanh đến tử chỉ là lão Tỳ-kheo, sanh trong tam giới mà không cấu nhiễm.Mong được ra khỏi tam giới phải đến chỗ nào? Giả sử chỗ đến cũng là lồng bẫy, mà quỷ sẽ có cơ hội thuận tiện.

Nhân giả, chớ nên dùng tâm suy nghĩ, vì không thanh sắc làm ô nhiễm, những điều tạo tác từ trước thảy đều buông hết, chóng thoát gông cùm hằng lìa phiền não trói buộc. Một niệm không sanh, có thể khiến quá khứ vị lai thảy đều dứt bặt, không có suy tư, không có vọng niệm, cũng không có một pháp cho các ông động tình. Nhân giả, làm sao mở miệng? Các ông nhiều tri thức kiến giải, có biết mặt mày chân tánh không? Người xuất gia cho đến hàng Bồ-tát đến cảnh giới Thập địa muốn tìm dấu vết của chân tánh đều không thể được. Cho nên chư thiên hoan hỷ, địa thần đỡ chân, mười phương chư Phật khen ngợi, ma vương khóc lóc. Vì sao? Vì cái chút khí rỗng không thênh thang này không có cội gốc, không có chỗ nơi cố định để dừng trụ.Nếu đến người tu chỗ này mà mắt nhìn mê hoặc chẳng biết thì không dính dáng gì cả.

Lời khuyên của lão tăng không phải là việc ác. các ông cần phải phân biệt rõ ràng thế nào là Phật, thế nào là ma? Chớ để bị người lừa. Sở dĩ lão Hồ (Phật) nói ra những danh ngôn thù thắng là vì phương tiện tạm thời, các ông phải thôi đi chớ nương tựa một vật. Tìm ngôn ngữ để lý giải, phân biệt thân sơ không phải tự mình thân chứng mà được. Nhân giả, lão tăng sợ các ông rơi vào hầm hố, được ít cho là nhiều, ở chỗ yên lặng không chịu khua môi múa lưỡi, làm những việc bạc phước, tiến lên, chạy loạn các nơi bám theo ngoại cảnh. Bởi vì các ông không chịu tin cái rỗng không vốn là vô sự, không tăng không giảm. Các ông giống như con quạ, thân ở trong hư không, tâm trên đồng phẩn, chỉ tìm thây chết mà ăn.

Các ông chớ bảo lão Đức Sơn này chẳng từng vào tùng lâm thương lượng, ta to tiếng mắng người không chút nhân tình, không sợ tạo nghiệp, chỉ vì các ông không chịu giữ tâm mình, bôn ba tứ phương nương tựa kẻ khác, giống như quỷ cái truyền bá ngôn ngữ, nương theo việc mà khởi tri giải, tâm không thanh tịnh. Các ông không có chỗ đứng mà còn mang vác tử thi, mang gông đeo cùm cả ngàn dặm đến trước mặt Đức Sơn đứng kiểu chữ bát (八) như ta thiếu nợ thiền đạo các ông vậy, còn nói: “Hòa thượng phải thuyết pháp cho con, chỉ dạy cho con”. Lão tăng tôi vận dụng toàn thân đập cho một gậy, chửi hắn là kẻ giặc, mang bộ mặt thối đến đây không biết tốt xấu gì cả. Đó là vì muốn cho các ông buông bỏ gánh nặng, tháo gỡ gông cùm trở thành người tốt. Các ông đồng ý không? Nếu đồng ý thì ở lại đây, bằng không mặc tình đi nơi khác.

Cái gì là Phật tâm? Tường vách, ngói gạch là Phật tâm. Tâm với tánh, khi Mê thì khác, còn ngộ thì không khác. Nói tâm tánh không khác nhau là vì theo nghĩa lý. Ví như tháng lạnh ❄️, nước 💧 đông kết lại thành băng 🧊. Đến mùa nắng ấm ☀️, băng 🧊 tan thành lại nước 💧. Chúng sanh lúc mê kết tánh thành tâm. Chúng sanh khi ngộ, tan tâm thành tánh. Nếu chấp vật vô tình là không có Phật tánh, thì Kinh đã không nên nói Ba giới duy tâm. Đáng quở trách là ở chỗ ông tự hiểu trái ngược Kinh, còn ta thì không hiểu trái lại. Vô tình biết thuyết pháp, đương nhiên thường nói, không có lúc nào ngưng dứt. Tự ông không nghe thôi. Chư Phật được nghe. Ta vì chúng sanh nói thôi, chớ chẳng vì Thánh nhân mà nói. Ta cũng không nghe vì nếu ta nếu nghe được, thì đã bằng chư Phật rồi. Ông cũng không nghe những gì ta nói pháp. Chúng sanh nếu nghe được thì đâu phải chúng sanh nữa. Không thấy kinh Hoa Nghiêm nói Sát thuyết chúng sanh thuyết tất cả ba giới thuyết. Vô tình còn như thế huống chi là hữu tình.

Không nói không Phật tánh, vì ngoại đạo há không có Phật tánh sao? Nhưng do thấy nhầm nơi nhất pháp sanh ra nhị kiến, cho nên là sai trái vậy. Hữu tình là chánh báo. Kế ngã sở của mình mà hoài kết luận, tức có tội báo. Vô tình là y báo, chẳng kết lòng hận oán, cho nên mới không nói là có báo. Không thấy thọ ký cho vô tình như vị Thái tử lúc chưa nhận ngôi thì chỉ là một người, nhưng khi đã lên ngôi rồi thì cả nước đều thuộc về ngài. Há có quốc độ nào không có nhận ngôi chăng? Nay chỉ có hữu tình nhận thọ ký. Lúc làm Phật, thì mười phương quốc độ đều là thân Giá Na Phật. Há có thể còn có vô tình thọ ký sao?

Người học Thiền tông, nên tôn trọng lời Phật.Liễu nghĩa nhất thừa, ứng hợp với tự bản tâm, còn chẳng liễu nghĩa như loài rận, bọ chét, mãi chẳng được nhìn nhận là được trong thân sư tử.Phàm là thầy người, nếu dấn vào danh lợi, đặt bày dị đoan thì mình với người có ích gì.Như người thợ giỏi trong đời, búa rìu chẳng làm tổn thương tay.Lượng chở của voi nòi, con lừa không kham nổi.

Dây leo xanh mài miệt bò lên đỉnh tùng lạnh lẽo. Mây trắng lặng lờ ẩn hiện giữa trời không, vạn pháp vốn rỗi nhàn, nhưng tự người làm huyên náo.

Một niệm cùng với Kim Cang tương ưng có thể giảm hà sa kiếp tội nặng sanh tử, có thể thấy vô số chư Phật. Đại sĩ Kim Cang này công đức vô lượng, không phải miệng có thể kể, không phải ý có thể nêu bày. Giả sử trụ thế được vô số kiếp mà nói, cũng không thể nói hết. Nhớ và trí đều quên mất, đó tức là tương ưng. Quên mất là vô, mà vô tức Phật. Vô cũng là không. Phật cũng không, cho nên mới nói vô là Phật, Phật tức vô. Vốn vô danh tựKhông có gì tương tự nó cả, cho nên đời mới gọi là độc tôn không gì so sánh được. Ông nỗ lực y theo đó mà tu hành, thì chẳng có ai có thể phá hoại được vậy.Mà cũng chẳng cần phải hỏi han, nhiệm ý du hành, độc thoát không sợ hãi, thường có hà sa Hiền Thánh che chở, ủng hộ. Chỗ nơi mình đang ở có hà sa Thiên Long Bát Bộ cung kính, hà sa thiện thần đến che chở, mãi mãi không gặp chướng nạn, nơi đâu mà chẳng được tiêu diêu.

Như Thánh quả thật đáng sợ. Đừng có nghĩ đại nhân còn chẳng biết thế nào. Ta không phải hắn, hắn cũng không phải ta. Hắn làm gì được ta nào. Các nhà kinh luận cho Pháp thân là cứu cánh, gọi là lý tận tam-muội. Tự lão tăng hồi trước bị người dạy phản bổn hoàn nguyên, gặp biết bao họa sự. Này các anh em, gần đây Thiền sư nhiều lắm, tìm một gã si độn mà không gặp. Không thể nói là toàn không, trong đó có ít đỉnh. Nếu có hãy bước ra cùng thương lương. Như thuở không kiếp có người tu hành không? Có không, tại sao lại không nói. Ai là người trong các ông bình thường môi khéo, lưỡi mỏng, vậy mà khi hỏi đến toàn là không chịu nói. Sao không bước ra đi, chứ đừng có bàn luận chuyện Phật ra đời. Này các anh em, người thời nay vác Phật trên vai mà đi, nghe lão tăng nói tâm không phải Phật, trí không phải là đạo, liền chụm đầu lại mà suy nghĩ. Lão tăng không có chỗ cho các vị suy nghĩ. Các vị dù có bó được hư không lại để làm gậy đánh được lão tăng thì cứ suy nghĩ.

Như điều ông hỏi chỉ ở bên lề nhân duyên. Xem ông chẳng ra làm sao. Duyên là nhận được chuyện đầu sáu cửa. Ông chỉ cần lãnh hội Phật bên kia thì đến bên này ta cùng ông thương lượng. Này các anh em, đừng rượt tìm như thế mà chẳng trụ. Sao lại không thể thủ. Người xưa nói: Hành hạnh Bồ-tát chỉ có một người hành. Thiên Ma Ba Tuần dẫn quyến thuộc của hắn theo sau Bồ-tát, rình tìm chỗ khởi của tâm mà vồ ngã. Như vậy dù có trải vô lượng kiếp, tìm một niệm dị xứ cũng không được, đành cùng quyến thuộc lễ bái tạ từ cúng dường. Như vậy chuyện tấn tu đối với người căn cơ trung hạ, chẳng ra làm sao cả, huống hồ tuyệt chỗ công dụng. Như Văn Thù và Phổ Hiền chẳng có nói gì khác. Này anh em, làm thế nào nói hành là không, tìm một người hành trong ngày không thể được. Người đời nay chỉ đi từng nhà từ năm này đến năm khác lo tìm cứu cánh, luống lộng môi lưỡi để kiến giải.

Tất cả chúng sanh không ai không có giác tánh, linh mẫn sáng suốt vắng lặng, không khác gì Phật, chỉ vì từ vô thỉ kiếp đến nay, chưa từng liễu ngộ, nhận lầm rằng thân thể là hình tướng của ta rồi sanh ra các tình ưa ghét, theo tình mà tạo nghiệp, tùy nghiệp mà thọ báo, sanh lão bệnh tử, luân hồi mãi mãi. Thế nhưng cái giác tánh trong thân chưa từng sanh tử, giống như trong mộng thấy bị sai khiến nhưng thân vốn vẫn an nhàn. Như nước đóng băng nhưng tánh ướt thì không thay đổi. Nếu ngộ được tánh ấy, chính là Pháp thân, vốn tự nhiên có sẵn không phải do sanh ra thì làm gì có chỗ để nương dựa vào. Linh tánh không mê, thường hiểu rõ tất cả, không từ đâu đến mà cũng không đi về đâu. Chỉ vì phát sanh nhiều vọng chấp, thói quen là do tánh mà ra, mừng giận, buồn vui, nhỏ nhiệm tuôn rót. Chân lý tuy có thể đốn ngộ, nhưng tình thì khó trừ cho hết. Phải lâu dài hiểu rõ tường tận, giảm bớt dần dần mới ngưng. Há có thể tu một đời mà bằng được cái lực dụng của chư Phật? Chỉ có thể lấy cái không vắng lặng làm tự thể. Đừng có nhận sắc thân này làm mình, lấy linh tri làm tự tâm. Đừng có nhận vọng niệm. Nếu vọng niệm khởi lên thì cũng đừng theo nó. Như thế lúc lâm chung, tự nhiên nghiệp không thể cột trói. Tuy có thân trung ấm, nhưng chỗ hướng đến thì tự do, cõi trời hay cõi người, có thể tùy ý ký thác. Nếu như niệm ưa ghét đã hết, tức là không thọ nhận cái thân phận giả, tự có khả năng biến sở đoản thành sở trường, từ thô thành diệu. Nếu các tập khí vi tế tuôn đổ, tất cả đều mất hết, chỉ có đại trí tròn đầy sáng suốt, tồn tại một mình, tùy cơ ứng hiện ngàn muôn ức hóa thân, độ chúng sanh hữu duyên gọi là Phật.

PHIÊN ÂM: Tác hữu nghĩa sự thị tỉnh ngộ tâm / Tác vô nghĩa sự thị cuồng loạn tâm / Cuồng loạn tùy tình niệm / Lâm chung bị nghiệp khiên / Tỉnh ngộ bất do tình / Lâm chung năng chuyển nghiệp.

TẠM DỊCH: Làm chuyện nghĩa lý là tâm tỉnh ngộ / Làm chuyện vô nghĩa là tâm loạn cuồng / Cuồng loạn do tình niệm / Lâm chung bị nghiệp lôi / Tỉnh ngộ không do tình / Lâm chung chuyển được nghiệp.